Natura 2000 is een netwerk van strikt beschermde natuurgebieden in Europa. In Natura 2000-gebieden worden kwetsbare dier- en plantensoorten en hun omgeving beschermd. Het gaat om soorten die bedreigd zijn in Europa en genoemd staan in de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen.

Wat betekent de aanwijzing als Natura 2000-gebied? #

Het belangrijkste rechtsgevolg van de aanwijzing als Natura 2000-gebied is dat er een omgevingsvergunning voor een Natura 2000-activiteit is vereist voor een project dat niet direct verband houden met het beheer van het gebied en mogelijk schade kan toebrengen aan de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. Voor dergelijke projecten kan alleen een vergunning worden verleend als er zekerheid is dat er geen significante gevolgen zullen optreden. Zo niet, dan kan de activiteit niet worden toegestaan, tenzij is voldaan aan de voorwaarden van het maken van een uitzondering daarop (geen alternatieven, dwingende reden van groot openbaar belang, en natuurcompensatie). De betreffende provincie is bevoegd gezag.

Activiteiten in de Omgevingsverordening #

In de provinciale Omgevingsverordening wordt met name bepaald wanneer een vergunning is benodigd (en wanneer niet) voor allerlei activiteiten in de fysieke leefomgeving. Ook kan de Omgevingsverordening gevallen aanwijzen waarin geen omgevingsvergunning voor een activiteit in N2000-gebied is vereist (uitwerking van art. 11.18 van het Bal).
Provincies hebben ook advies- en instemmingsrecht bij een meervoudige omgevingsvergunning (bv. bouwactiviteit in combinatie met een flora- en fauna-activiteit en/of Natura 2000-activiteit). Gemeenten mogen een dergelijke vergunning alleen verlenen voor de activiteiten na advies en instemming door de provincie (dan wel het Rijk.)
Lees meer over de omgevingsverordening op de pagina Invloed op plannen.

De specifieke zorgplicht #

De wet bevat daarnaast een specifieke zorgplicht voor een ieder die weet of redelijkerwijs kan weten dat zijn activiteit verslechterende of significant verstorende gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied. Die zorgplicht vereist:
• Kennis verzamelen (over betrokken Natura 2000-gebied);
• Effecten analyseren;
• Uitsluiten nadelige gevolgen;
• Preventieve maatregelen om deze gevolgen te voorkomen;
• Stoppen van de activiteit of herstellen van de schade als die niet kan worden voorkomen.
De vergunningplicht en specifieke zorgplicht zijn bestuursrechtelijk en strafrechtelijk handhaafbaar.

Lees meer over de specifieke zorgplicht op de pagina Natuurbescherming en de Omgevingswet.